Scheikunde, schilderen en olifanten

Lieve lezers,

Conform afspraak met Bikram en Birendra togen we gisteren tijdig naar school, een uur voor aanvang van de lessen. Clementine had er ook zin in, gelukkig nog een kans om haar scheikundeproefjes los te laten op een aantal leerlingen. Zelf had ik mijn jaarlijks terugkerende schilderworkshop voorbereid met de aanschaf van schilderdoekjes, verf, kwasten, paletjes en doekjes. Eenmaal op school komt er dan assistentie uit alle richtingen, die je vervolgens weer moet afremmen omdat men elkaar voor de voeten loopt. Clementine zoekt een ruimte op de eerste verdieping, bij de oudere leerlingen, ik mag de veranda gebruiken waar vanuit klaslokalen tafels en bankjes worden neergezet. Maar liefst 25 creatieve geesten hadden zich ingeschreven voor mijn workshop. Docente Amrita houdt toezicht op het geheel en vertaalt naar het Nepalees, indien nodig.

Swashka, het meest creatieve meisje van deze school en winnares van de portretwedstrijd, helpt met het vullen van de paletjes met basiskleuren. De vele andere kleuren kunnen desgewenst worden toegevoegd. Als iedereen aanwezig is geef ik tekst en uitleg. Van een bekende ontving ik ooit mooie kunstboeken om hier te gebruiken en elke keer knip ik afbeeldingen van Matisse, Miro, Klee, Rembrandt of Esscher uit deze boeken – tot ergernis van Anton ‘zo’n boek verknip je niet!’ – om de leerlingen te inspireren. Vaak blijkt dan dat hun eigen fantasie wordt aangewakkerd, ook nu. Gaandeweg komen sublieme creaties tot stand, ik ben soms sprakeloos. Mina is inmiddels ook aanbeland en biedt assistentie waar mogelijk. Vooral haar foto’s zijn echt goed, dus dit onderdeel laat ik volledig aan haar over. Tussendoor bezoekt zij de klas van Clementine, waar men ook met kleuren bezig is, maar dan om chemische effecten te onderzoeken. Na drie kwartier zie ik steeds een klas leerlingen vertrekken en een nieuwe binnengaan in haar lokaal. Ik neem er af en toe een kijkje en geniet van het enthousiasme van de kinderen en daardoor ook bij Clementine zelf. Mina, die jarenlang op deze school les kreeg, heeft zulke proefjes nooit eerder gezien. Voor een goede impressie voeg ik beeldmateriaal toe aan dit verhaal, zowel van de scheikundeles als de schilderworkshop. Uiteindelijk zijn we zo’n drie uur bezig geweest.

Na afloop lunchen Mina, Clementine en ik samen in ons bekende eettentje in het dorp, waar vooral de samosa’s lokken. Clementine zal Bardia niet verlaten zonder deze geproefd te hebben, vinden Mina en ik. Helaas worden deze snacks koud geserveerd, maar smaken desondanks. We besluiten nog even terug te gaan naar school en alvast een touctouc te ronselen, die geduldig op ons wacht aan de schoolpoort. Deze week is ook de vrijdag een vrije dag, dus dat betekent onze laatste schooldag hier. We halen de laatste spullen op en ontvangen beiden enkele tikka’s op voorhoofd en wangen. Plakkerig van het stof en de warmte kruipen we met z’n drieën op de achterbank van de touctouc, onderwijl zingend ‘ik heb mijn wagen volgeladen’. Terug in onze homestay heeft Clementine nog energie over en wil haar kans grijpen de olifanten te zien binnenkomen vanuit de jungle. Daarvoor moeten we een eindje verderop naar de rivier. Elke dag tussen drie en vier is dit tafereel te aanschouwen, de zeven olifanten die de rivier doorwaden, terug naar hun stal. Ze patrouilleren dagelijks een aantal uren in de jungle en worden ook ingezet bij reddingsacties. Het is er vredig en rustig. We zien vissers bezig, kuddes koeien die terugkeren uit de jungle en vanuit diverse richtingen de olifanten met hun gids. Op hun slagtanden een flink stuk brandhout, de slurf houdt dit op haar plek.

Onze douche is deze ochtend gerepareerd en biedt warm water. Geen overbodige luxe nu, al die rode poeder moet er ook nog af. Vaak neem ik in Nepal een koude douche, goed voor huid en haar. Het is even doorbijten, maar dan krijg je ook wat. En dan is het goed toeven bij het kampvuur, samen met Sonja, Sandesh en Mina. Een kippenboutje gaat er wel in, rumpunch ook. Het wordt weer gezellig met hilarische verhalen over en weer.

In de nacht word ik rond drie uur opgeschrikt door donder, bliksem en een helse regenbui. Een grote uitzondering in dit seizoen. De omgekeerde wereld, want in Louisiana vriest het hard en in Nederland is het lente. Tja, hoe lang houdt uncle Donald nog vol dat er geen klimaatcrisis heerst?

Vandaag een ontspannen dagje, alleen Mina en ik samen. Mina heeft de scooter van zus Susila te leen en ik ben haar eerste passagier. Go with the flow maar weer, loslaten en vertrouwen. In Thakurdwara dorp nemen we een cappucino, bezoeken haar oma, lopen lekker wat rond, wisselen vele verhalen uit, bezoeken het voorste deel van Bardia National Park waar tijger, neushoorn, vele krokodillen en schildpadden zijn opgesloten als in een dierentuin. De enige loslopers zijn apen. Dan een lunch op ons bekende terras. Zodra je je hier buiten begeeft ontmoet je steeds bekenden, waardoor je altijd later dan gepland op je bestemming komt. Ik durf te zeggen dat ik hier meer bekenden ontmoet dan in mijn eigen dorp Munstergeleen. We halen de scooter op en bezoeken Manmohans weduwe Shanti een laatste keer. Mina verzorgt daarna mijn voeten en haar, gaat naar huis om uit te rusten en ik schrijf deze blog.

Vanavond een gezamenlijke barbecue hier, onze laatste avond in Bardia. Morgenmiddag vliegen we terug naar Kathmandu en zullen verblijven in Patan. Mooi om deze historische plek ook te bezoeken, we hebben een heerlijk hotel gevonden. Voor de Finse Kirsikka bezoek ik haar vrienden daar om een envelop te overhandigen. Komende april zal Kirsikka mij in Nederland bezoeken voor twee dagen, gecombineerd met een symposium in Delft voor haar werk als Montessori-docente. En zo heb ik in de loop der jaren een internationale vriendenkring opgebouwd, mensen die ook zelf initiatieven nemen. Goed voor een ruime blik op de wereld.

ENGLISH VERSION

Chemistry, painting and elephants

Dear readers,

As agreed with Bikram and Birendra, we went to school on time yesterday, an hour before the start of lessons. Clementine was also looking forward to it, fortunately still a chance to let loose her chemistry experiments on a number of students. I myself had prepared my annual painting workshop by purchasing canvases, paint, brushes, palettes and cloths. Once at school, assistance comes from all directions, which you then have to slow down because people get in each other's way. Clementine is looking for a space on the first floor, with the older students, I am allowed to use the veranda where tables and benches are placed from classrooms. No fewer than 25 creative minds had registered for my workshop. Teacher Amrita supervises the whole thing and translates into Nepali, if necessary.

Swashka, the most creative girl at this school and winner of the portrait competition, helps to fill the palettes with basic colours. The many other colours can be added if desired. When everyone is present I give the text and explanation. I once received beautiful art books from an acquaintance to use here and every time I cut out images of Matisse, Miro, Klee, Rembrandt or Escher from these books – to Anton’s annoyance ‘you don’t cut up a book like that!’ – to inspire the students. It often turns out that their own imagination is stimulated, also now. Sublime creations are gradually created, I am sometimes speechless. Mina has also arrived in the meantime and offers assistance where possible. Her photos in particular are really good, so I leave this part entirely to her. In between she visits Clementine’s class, where they are also working with colours, but then to investigate chemical effects. After three quarters of an hour I always see a class of students leave and a new one enter her classroom. I take a look every now and then and enjoy the enthusiasm of the children and therefore also of Clementine herself. Mina, who was taught at this school for years, has never seen such experiments before. For a good impression I add images to this story, both from the chemistry lesson and the painting workshop. In the end we were busy for about three hours.

Afterwards Mina, Clementine and I have lunch together in our familiar eatery in the village, where the samosas are especially tempting. Clementine will not leave Bardia without having tasted them, Mina and I think. Unfortunately these snacks are served cold, but they taste good nonetheless. We decide to go back to school and collect a touctouc, which is patiently waiting for us at the school gate. This week Friday is also a day off, so that means our last day of school here. We collect the last things and both receive a few tikkas on our foreheads and cheeks. Sticky from the dust and the heat, the three of us crawl onto the back seat of the touctouc, singing ‘I have loaded my car’. Back at our homestay, Clementine still has energy left and wants to seize her chance to see the elephants coming in from the jungle. For that, we have to go a little further to the river. Every day between three and four this scene can be seen, the seven elephants wading through the river, back to their stable. They patrol the jungle for a few hours every day and are also used in rescue operations. It is peaceful and quiet there. We see fishermen busy, herds of cows returning from the jungle and from various directions the elephants with their guide. On their tusks a large piece of firewood, the trunk keeps it in place.

Our shower was repaired this morning and provides hot water. No unnecessary luxury now, all that red powder also has to come off. I often take a cold shower in Nepal, good for skin and hair. It takes some perseverance, but then you get what you pay for. And then it is nice to stay by the campfire, together with Sonja, Sandesh and Mina. A chicken leg goes down well, rum punch too. It becomes cozy again with hilarious stories back and forth.

At night I am startled around three o'clock by thunder, lightning and a hellish rain shower. A big exception in this season. The world upside down, because in Louisiana it is freezing hard and in the Netherlands it is spring. Well, how long can uncle Donald keep insisting that there is no climate crisis?

Today is a relaxing day, just Mina and me together. Mina has borrowed her sister Susila's scooter and I am her first passenger. Go with the flow again, let go and trust. In Thakurdwara village we have a cappuccino, visit her grandmother, walk around a bit, exchange many stories, visit the front part of Bardia National Park where tiger, rhino, many crocodiles and turtles are locked up like in a zoo. The only strays are monkeys. Then a lunch on our familiar terrace. As soon as you venture outside here you meet acquaintances, which means you always arrive at your destination later than planned. I dare say that I meet more acquaintances here than in my own village Munstergeleen. We pick up the scooter and visit Manmohan's widow Shanti one last time. Mina then takes care of my feet and hair, goes home to rest and I write this blog.

Tonight a joint barbecue here, our last evening in Bardia. Tomorrow afternoon we fly back to Kathmandu and will stay in Patan. Nice to visit this historical place too, we have found a lovely hotel. For the Finnish Kirsikka I visit her friends there to hand over an envelope. Next April Kirsikka will visit me in the Netherlands for two days, combined with a symposium in Delft for her work as a Montessori teacher. And so I have built up an international circle of friends over the years, people who also take initiatives themselves. Good for a broad view of the world.